Tunde Onakoya
Esikhathini esingangonyaka esedlule, ngathola umfanyana emikhukhwini yase-Ikorodu. Lalina kakhulu kanti nami ngangisanda kwehla esitobhini sami ngesikhathi ngimbona ecosha izinto esezilahliwe phansi ezifaka esakeni, enganandaba ngisho nemvula.
Ngaya kuye ngathola ukuthi igama lakhe uSunday ngabe sengihamba naye ngiya emkhukhwini.
USunday wayeqhaqhazela kakhulu futhi ekhuluma ngokunganaki. Wayenamehlo aphuzi enezibazi eziningi ebusweni okuyinto eyangixaka ngoba usemncane. Wayengadlulile eminyakeni engu-10 ubudala, kodwa wayenamehlo abonakalayo ukuthi usedlule ebunzimeni kakhulu.
Ngabuza ukuthi ulambile wavuma ngekhanda, ngabe sengimtholela ukudla ngase ngamyisa esikhungweni sezempilo somphakathi, okwafike kwatholakala ukuthi unesifo segazi kanye nomalaleveva. Sathola imithi edingekayo ngemuva kwalokho umngani wami wamyisa ekhaya.
Angikwazanga ukuyeka ukucabanga ngaye ngesikhathi ngifika ekhaya ngalobabusuku. Ngangisanda kuthuthela e-Ikorodu ngaleyo nyanga ukuze ngibe seduze nomsebenzi we-chess esasiwenza emikhukhwini yase-Majidun.
Isithombe engangisithwebule ngalolo suku ngasifaka ku-WhatsApp status wami ngacela abantu ukuthi banikele ngemali ukuze simtholele izimpahla ezintsha. Abangani abambalwa belule isandla samtholela izingubo ezintsha kanye namateku azohambisana nezingubo zakhe.
Sahamba saya lapho ahlala khona ukuze sinikeze umfana izingubo ezintsha futhi sasinethemba lokufica ilungu lomndeni wakhe. Sahlangana nobaba naye owayegqoke izingubo ezidabukile, inhliziyo yami yavele yashona phansi. Babehlala eduze nomfula kwenye yezindawo ezincane nezimbi kakhulu engake ngazibona empilweni.
Esakubona lapha kwakungekuhle neze. Babengenayo ifenisha, ngaphandle komata wokhuni nesitofu esincane phansi. Kwakumele bageze baphinde bazikhulule emfuleni. Umfanyana omncane samufica egeza emfuleni.
Sahlala phansi saxoxa noyise womfana kwangena intombazanyana ebhincile iphethe ubhasikidi wezinhlanzi. Igama lentombazanyana ngu-Odunayo udadewabo omdala walo mfana, owayebuya ukuyodoba izinhlanzi ayezidayisa.
Uyise walezi zingane wabe esechaza ngolimi lwakhe lwesi-Yoruba ukuthi umdobi, obuye adayise ngezinkuni eceleni njengoba imali yezinhlanzi yayincane kakhulu. Kwakunzima ukusho ukuthi wayeneminyaka emingaki, wayenamehlo aphuzi kakhulu futhi eseqala ukushwabana ebusweni okukhombisa ukuthi wayesemudala.
Umkakhe washona eminyakeni emithathu edlule ebulawa umalaleveva ngesikhathi ekhulelwe. Wayenendodana eneminyaka emithathu ubudala, nayo eyabulawa umalaleveva. Bobabili bashonela kulendawo encane eyikhontena yezinki ngenxa yokuthi wayengenayo imali eyanele yokubayisa esibhedlela ngesikhathi begula. Ngangikhala mihla namalanga.
Kubo, ukuya esibhedlela kwakuwukunethezeka okwakubekelwe kuphela abantu abacebile. Ngangikwazi ukumelana nalokhu. Ngesikhathi ngiseyingane, asikaze siye esibhedlela, kungakhathaliseki ukuthi sasigula kangakanani, sasilashwa ngamakhambi noma umhlengikazi wendawo wayezama ukusilapha.
USunday nodadewabo u-Odunayo kwakuyibo kuphela ababesele noyise.
USunday wayeneminyaka engu-9 ubudala kodwa wayengakaze azibone izindonga zekilasi ngaphambilini. U-Odunayo wayeneminyaka engu-12 ubudala kodwa kwadingeka ukuthi ayeke ukufunda emabangeni aphansi ukuze azokwazi ukusiza umndeni wakhe ngokudoba izinhlanzi baphinde bayozilengisa emgwaqeni bazidayise.
USunday uphile impilo enzima. Waphuthelwa izinsuku zakhe zokuba ingane wakhulela emigwaqeni. Wayaziwa ngokuhlupha emphakathini. Njengoba wayenezibazi washaywa kabuhlungu ngesikhathi entshontsha inja wayidayisa ukuze athenge ukudla azokudla.
Sasifuna nje ukuletha izingubo ezintsha zikaSunday, kodwa lokhu esakufica kwakuyinhlekelele enkulu kakhulu. Ngake ngabubona ubumpofu nokuhlupheka ngaphambilini, kodwa ngangingakaze ngibhekane nakho ngale ndlela.
Ngaxoxa ngodaba lomndeni emsakazweni futhi abantu abaningi base-Nigeria abanezinhliziyo ezinhle bafinyelela bakwazi ukuphosa esivivaneni. Saqoqa cishe imali engu-$200 ukuze sibatholele ukudla. Abantu base-Nigeria bangabantu abamangalisayo.
Ngabavakashela ukuze ngibafundise ukudlala i-chess futhi ngibalungiselele ukuya ekilasini okokuqala ngomfundaze oxhaswe abakwa-@chessinslums.
Babengazazi izinhlamvu ezakha amagama, kodwa lokho kwakungeyona inkinga.
Kodwa indaba ayiphelelanga lapho.
Ngabe sengimthatha ngokusemthethweni futhi usehlala nami kusukela lapho. Intombazanyana ihlala nomama wami manje futhi isibuyele esikoleni.
NgoMsombuluko bekuwusuku lokuqala lukaSunday !
Usiphasile isivivinyo sakhe sokungena esikoleni kanti uzoqala esikoleni samabanga aphansi
Okunye enikwazi ngoSunday ukuthi ungumpetha omkhulu ku-chess!
● UBabatunde Onakoya wanqoba ubunzima futhi usebenzisa i-chess ukusabalalisa ithemba nokukhuthaza izingane ezikweminye imikhukhu eziphila emndenini ompofu kakhulu e-Nigeria.