URamaphosa ushintsha ikhabhinethi yakhe

Toby Shapshak

U-Enoch Godongwana unguNgqongqoshe omusha wezeziMali kanti u-Ayanda Dlodlo ongazi lutho usehlisiwe esikhundleni sikaNgqongqoshe Wezokuphepha Kwezwe waqashwa waba nguNgqongqoshe Wezemisebenzi Kahulumeni kanye nowezokuPhatha ekushintsheni kweKhabhinethi kaMengameli uCyril Ramaphosa ebilindwe isikhathi eside.

Kwesinye isinyathelo esimangazayo, uThandi Modise, uSomlomo wePhalamende, uqokwe njengoNgqongqoshe Wezokuvikela kanye ne-Military Veterans.

Ungena esikhaleni sikaNosiviwe Mapisa-Nqakula, owayengumphathi wezombusazwe osekuyisikhathi eside esebenza, nowaphikisana noRamaphosa ngenyanga edlule ngokuthi ukuphanga nodlame kwabangelwa ukuvukela umbuso. UMapisa-Nqakula kucacile ukuthi akazange anikezwe esinye isikhundla.

URamaphosa utshele izwe ngoLwesine ebusuku ukuthi uTito Mboweni sekunesikhathi ecela ukuba ashiye njengoNgqongqoshe Wezezimali. Obambe isikhundla sakhe, uGodongwana, ungumlingani owaziwayo kaRamaphosa futhi uyahlonishwa njengomuntu ohlela izinto ngokomqondo nangomgomo.

Kodwa-ke, abanye abahlaziyi sebeveze ukuthi uGodongwana wasula esikhundleni sokuba yiPhini likaNgqongqoshe ngowezi-2012 ngemuva kwehlazo ngokubandakanyeka kwakhe enkampanini eyasebenzisa impesheni yabasebenzi basefemini.

Izinguquko eziphawuleka kakhulu ezimenyezelwe nguMengameli zenzeka ngqo ngenxa yokwehluleka kophiko lwezobunhloli nezokuphepha ngesikhathi sezinxushunxushu zodlame lwangenyanga edlule.

URamaphosa uthathe isinyathelo sokunciphisa labo abahlulekile emisebenzini yabo noma okusolakala ukuthi basebenzisana neqembu le-RET, ngokunqamula i-ejensi yezokuphepha yombuso nokufaka izinhlaka zezokuphepha nezobunhloli ngaphakathi ehhovisi likaMengameli.

“Lokhu kwenzelwa ukuqinisekisa ukuthi izinsizakalo zezobunhloli kuleli nakwamanye amazwe zenza uMengameli akwazi ukwenza umsebenzi wakhe wokuvikela ezokuphepha kanye nobuqotho besizwe”.

Lowo owayeyisekela likaNgqongqoshe kulo mnyango osuhlakazekile uZizi Kodwa usenikwe isikhundla sokuba iPhini likaNgqongqoshe eHhovisi likaMengameli, lapho ezobheka khona ezokuphepha kombuso.

USydney Mufamadi, owayenguNgqongqoshe Wezokuphepha Nokuvikeleka ongumngani omkhulu kaMengameli wangaphambilini uThabo Mbeki, uqokwe waba nguMeluleki Wezokuphepha Kuzwelonke.

Kodwa-ke, uNgqongqoshe wamaPhoyisa, uBheki Cele, naye ogxekwe kakhulu, uzohlala emsebenzini wakhe.

Izindawo zokuhlala abantu zizohlukaniswa namanzi nokuthuthwa kwendle kube yiminyango emibili – ngaphansi kukaMmamoloko Kubayi-Ngubane noSenzo Mchunu.

UKhumbudzo Ntshavheni unguNgqongqoshe omusha wezokuxhumana nobuchwepheshe bezedijithali, ethatha izintambo kuStella Ndabeni-Abrahams, owehliselwe esikhundleni sokuba nguNgqongqoshe Wezokuthuthukiswa Kwamabhizinisi Amancane.

Omunye owehliswe esikhundleni nguLindiwe Sisulu osenguNgqongqoshe wezokuVakasha, kanti uMondli Gungubele unguNgqongqoshe omusha weHhovisi likaMengameli.

Abaholi bamaqembu aphikisayo abazange bahlabeke umxhwele ngalezi zinguquko.

Umholi we-Democratic Alliance uJohn Steenhuisen ukwamukele ukuhamba kukaNgqongqoshe wezeMpilo uZweli Mkhize kodwa wathi okunye “bekufana nje, ukuthi sebenikezwe iminyango ehlukile.

“Kubeyithuba elikhulu elilahlekile ukukhombisa ukuzibophezela kwangempela,” esho.

Umholi we-EFF uJulius Malema uchaze lokhu “njengokukhombisa amandla eqembu le-CR17. Akukho lutho oluhlose ukuyisa iNingizimu Afrika phambili; njengoba izinto zishintsha, zihlala zinjalo”.

Uhlu loNgqongqoshe abasha ngezikhundla zabo:

UNgqongqoshe eHhovisi likaMengameli: uMondli Gungubele

UNgqongqoshe Wezokuxhumana Nezobuchwepheshe Bedijithali: uKhumbudzo Ntshavehni

UNgqongqoshe Wezokuvikela: uThandi Modise

UNgqongqoshe Wezezimali: u-Enoch Godongwana

UNgqongqoshe Wezempilo: uJoe Phaala

UNgqongqoshe Wezokuhlaliswa Kwabantu: uMmamoloko Kubayi-Ngubane

UNgqongqoshe Wezemisebenzi Kahulumeni Nokuphatha: u-Ayanda Dlodlo

UNgqongqoshe Wezamabhizinisi Amancane: uStella Ndabeni-Abrahams

UNgqongqoshe Wezokuvakasha: uLindiwe Sisulu

UNgqongqoshe Wezamanzi Nokuthuthwa Kwendle: uSenzo Mchunu

Izihloko zakamuva