USousa Jamba uthi ukuxabana komndeni wakwaDos Santos ngokuthi ubani ozothatha isidumbu salowo owayenguMengameli wase-Angola kungcono kakhulu kunokhetho lwangenyanga ezayo.
Ngonyaka ka-2015 izingane zalowo owayenguMengameli wase-Angola ongasekho zazinenkampani yabezindaba eyakhiqiza umdlalo owuchungechunge owasusa umsindo ngesikhathi umdlalo uveza abalingisi abathandana nobulili obubodwa beqabulana.
Lo mdlalo wasusa umsindo kakhulu kangangokuthi uMengameli uJosé Eduardo dos Santos ngokwakhe wayala ukuba lo mdlalo umiswe.
U-Eduardo dos Santos wayengakhulumi kakhulu emphakathini, kodwa wayekhipha amazwi aqinile ezinkundleni zemidlalo yeshashalazi.
Ukuxabana ngesidumbu sakhe into ejwayelekile kubantu abaningi base-Angola okwathi phakathi nokubusa kwakhe kweminyaka eyishumi abasondelene naye babebanga uxhaso lwakhe emile enganyakazi.
Ukuxabana kwabo kumayelana nokuthi ubani onezwi lokugcina nokuthi uDos Santos uzongcwatshwa kuphi futhi nini.
Ngaphambi kokuba ashone ubehlala kwisithabathaba somuzi esasibiza u-$6 esinezitezi ezine ezinendawo yokubhukuda enkulu, igaraji elikhulu, indawo yokuzivocavoca kanye ne-discotheque engaphansi kwidolobha lase-Barcelona.
Wayenabasizi abaningi okubalwa ababemphekela, ithimba lezokwelapha, ama-domos amakhulu, kanye nezingane zakhe u-Isabel, uTchize noJosé Avelino owathatha ikhefu emsebenzini wakhe womculo nokumodela.
Isiteshi sikamabonakude sama-Portuguese sikhiphe umbiko mayelana nesithabathaba sakhe. Noma yini ehlobene noDos Santos ijabulisa ngokujulile emphakathini wama-Portuguese ngoba abaningi bafuna ukulandela okwenzeka kulokho okwake kwaba igugu kubo.
INkantolo yase-Spain ayikanqumi ukuthi ngubani ozothola isidumbu sikaDos Santos. Ngakolunye uhlangothi kukhona uTchize dos Santos, indodakazi yesibili enabalandeli abathembekile abayisigidi ezinkundleni zokuxhumana ezihlukahlukene.
UTchize uzonda uMengameli uJoao Lourenço umsola ngokuthi uyaziphakamisa futhi akabongi.
Usola uLourenço ngokufuna umzimba kaDos Santos ukuze athole ukujabula ngokubona imbangi yakhe ingcwatshwa. Futhi uyagcizelela ukuthi umzimba uzoya e-Angola ngemuva kokhetho noma ngemuva kokuthi uLourenço ephume emandleni.
Uphikelela ngokuthi empilweni ubaba wakhe wazisola ngokukhetha uLourenço njengendlalifa yakhe futhi uzwakalise ukusekela kwakhe umholi we-UNITA ophikisayo u-Adalberto Costa Júnior.
Abasekela uLourenço bacasulwe amazwi kaTchize dos Santos futhi bamsola ngokungaphili kahle ngokomqondo.
Udokotela wase-Portuguese ukhiphe isitatimende ethi umthole enesifo esiholela ekutheni ahanjelwe umqondo.
Ngokushesha ukhiphe isitatimende esivela komunye udokotela wase-Portuguese onguSolwazi weNyuvesi othe ngemuva kokuhlolwa okuningi uphethe ngokuthi uTchize dos Santos unokuphazamiseka kwengqondo. Ubuye wathuka inhlamba enkulu eyibhekise kuLourenço.
Ophikisana noTchize ngu-Ana Paula dos Santos owayengunkosikazi wokuqala futhi owayengakaze abe noMengameli eminyakeni emihlanu edlule yokuphila kwakhe.
Ezinyangeni ezimbalwa ngaphambi kokushona kukaMengameli wafika emzini wakhe ose-Barcelona wafike wahlala.
UTchize dos Santos usole umama wakhe ongamzali ngokunganakekeli uyise aphinde ahambe amaphathi eyophuza utshwala ekubeni umyeni wakhe usezinhlungwini.
UDos Santos washada nowayengumethuli wezinhlelo zomoya ngo-1991 eneminyaka engu-28 ubudala yena eneminyaka engu-49. UTchize dos Santos akazange akhohlwe ukuthi uDos Santos washiya unina ummeli uMaria Luisa Abrantes ukuze ashade nomsakazi okunguye okumele asho ukuthi isidumbu sikayise sizongcwatshwa kuphi.
U-Ana Paula dos Santos akayena umuntu ongamsukela futhi kuthiwa wavinjwa onogada ngesikhathi efuna ukubeka icala endodakazini yakhe yase-Russia u-Isabel amthola emshadweni wokuqala kaDos Santos.
Owayengunkosikazi kaMengameli usekelwa uhulumeni osemqashele ithimba lezomthetho elikhethekile, futhi usethumele noJenene Francisco Pereira Furtado ongumphathi wophiko lwezimpi ehhovisi likaMengameli.
UFurtado ufunge wagomela ukuthi uzobuyela e-Angola nesidumbu sikaDos Santos. Ithimba elikhulu likahulumeni lihlala ehhotela eliwubukhazikhazi lase-Barcelona. Ukuze bagweme isithukuthezi bebelokhu beputshuza izindaba emaphephandabeni ase-Portuguese ukuze bapende olunye uhlangothi ngaye.
I-Luanda abezindaba zombuso bebelokhu beqhakambisa owesifazane obizwa ngokuthi uJosefa Matias othi uyindodakazi yokuqala kaDos Santos kusukela ngesikhathi ese-Congo ngeminyaka yama-60s emzabalazweni wokulwa nobukoloni bama-Portuguese.
Ngo-2011 engxoxweni eyivelakancane ngesikhathi uDos Santos ekhuluma ngempilo yakhe yangasese waphika ukuthi ungubaba walona wesifazane okukhulunywa ngaye. Kodwa-ke ngemuva kokushona kwakhe lo wesifazane ubelokhu ekhuluma ethi nguyena indodakazi yokuqala hhayi u-Isabel dos Santos.
Amahemuhemu abelokhu ezungeza athi noma uDos Santos ephike uJosefa Matias esidlangalaleni ngasese wamnika imayini yedayimane empumalanga ne-Angola. Akekho oyoke asole uDos Santos ngokungaphani uma kukhulunywa ngezingane zakhe.
UTchize dos Santos ubone lokhu njengenye yezinto ezingekho futhi angeke amukele ukuthi unodadewabo njengoba lokhu ekuthatha njengeqhinga likaLourenço lokululaza uyise.
Emazwini akhe asebusuku ubelokhu ethi uyangabaza ukuthi laba abafowabo futhi ucele ukuthi bonke baye kokwenza ulibofuzo. Ngakho-ke ngemuva kwakho konke ukuhilizisana ngomzimba kaDos Santos e-Barcelona kungase kube nomunye umsindo omkhulu emndenini kaDos Santos futhi kulokhu uzoba seNkantolo yase-Spain lapho kuzobe kukhona ochwepheshe bolibofuzo.
Amaqembu amabili amakhulu ezombusazwe e-Angola asekhiphe izinhlelo zawo zezombusazwe okhethweni oluzoba ngenyanga ezayo. Umphakathi ubukeka ungabanakile kangako. Okwakamuva okwenzeka e-Barcelona kuyakhanga kakhulu.