Umdlalo omude uyakhokhela kuRamaphosa obekezelayo

Everson Luhanga

Ngenkathi uCyril Ramaphosa eqala ukuba nguMengameli, abaningi babecabanga ukuthi lo mphathi omusha edolobheni uzoba yinkinga.

Kodwa ngemuva kweminyaka emine, kubonakala sengathi ubedlala umdlalo omude nje.

Uvele wathula wabukela njengoba izimbangi zakhe ezintathu ezinamandla ze-ANC zisenkingeni kwezepolitiki.

Okokuqala, kwaba ukumiswa kuka-Ace Magashule ngoNhlaba, kwathi ngenyanga edlule, uNgqongqoshe wezeMpilo uZweli Mkhize wagencwa yizembe ngenxa yesigameko semali eyizigidi ezingama-R150 se-Digital Vibes.

Kwabe sekwenzeka isigameko esizamazamise umhlaba kunazo zonke: uJacob Zuma, indoda eyayingumphathi wezombusazwe onamandla kunabo bonke ku-ANC, ufakwe ejele.

URamaphosa bekungafanele enze lukhulu ukuze kwenzeke. Phezu kwakho konke ukuxokozela nokuzikhukhumeza kwabasekeli babo, bekuyibo abamasha bangena ehlane lezepolitiki.

Umhlaziyi wezepolitiki uThabani Khumalo uchaze uRamaphosa “njengomuntu osebenza kahle”.

“Ngokuqumba uZuma phansi, ukhombisile ukuthi uyena ophethe futhi akekho noyedwa owabona lokhu kuza ngaphakathi nangaphandle kwe-ANC,” esho.

URamaphosa uqale wakhipha uMagashule, indoda eyayinikezwe umsebenzi wokwengamela i-ANC emsebenzini wayo njengoNobhala-Jikelele.

NgoNhlaba, iKomidi Elisebenzayo Likazwelonke le-ANC lamumisa ngokungafanele uMagashule.

UKhumalo uthe ukubeka uBheki Cele njengoNgqongqoshe wamaPhoyisa noRonald Lamola njengoNgqongqoshe wezoBulungiswa isu obelingasabonwa ngabaningi.

UCele noLamola, bobabili abayizitha zikaZuma, baphathe ukuboshwa kwakhe nokusebenza enkambisweni yezokuhlunyeleliswa kwezimilo e-Estcourt.

“URamaphosa wayekwazi akwenzayo, kodwa bambalwa kakhulu abantu abalibona isu lakhe ngaleso sikhathi.”

UKhumalo nokho uxwayise uRamaphosa ngokuthi kumele aqinise isandla sakhe kwi-ANC uma efuna ihlandla lesibili lokuba nguMengameli, yize ebukeka ezogcina isikhundla sakhe ngonyaka ozayo.

URamaphosa kulindeleke ukuthi athathe isinqumo ngekusasa likaMkhize, owayenguNdunankulu wase-KZN nowesilisa owake waba ‘yicebo lesibili’ likaZuma emjahweni wokungena esikhundleni sobongameli se-ANC.

Izihloko zakamuva