Uma usikholwa isikibha seqembu – UButhelezi usayihola i-IFP

Celani Sikhakhane

I-Inkatha Freedom Party ibhekene noqhekeko olunzima ngemuva kokuthi uMengameli ohlezi uVelenkosini Hlabisa ekhishwe inyumbazane ngamalungu eqembu lakhe.

Iqembu alikabufaki ubuso bukaHlabisa ezikibheni zeqembu labo, kunalokho liqhubekile nokuveza ubuso balowo owayengumengameli weqembu phambilini, uMangosuthu Buthelezi.

Ngemuva kweminyaka engama-40 njengomholi, uButhelezi wehla esikhundleni ngowezi-2017 kulandela ukukhethwa kukaHlabisa.

Iqembu laphelelwa ngamandla eKZN ngowezi-2004 lihlulwa yi-ANC. Ngowezi-2014, balahlekelwa yisikhundla sabo sokuphikisana sathathwa yi-DA.

Lokhu kulandela ukulahleka kwezikhundla zeqembu komasipala abaningi ngowezi-2011 zithathwa yi-NFP, eholwa owayenguSihlalo kazwelonke we-IFP, uZanele kaMagwaza-Msibi.

Ngenxa yalokhu, i-IFP yasala nomasipala abathathu.

Ngowezi-2019 bagcina isikhundla esithile ngokuba yiqembu eliphikisayo elisemthethweni eKZN.

Umthombo uveze ukuthi uSihlalo wesiFundazwe uMnuz Thamsanqa Ntuli udala uqhekeko eqenjini.

“Isimo sibi. UNtuli udale i-cabal enamandla futhi labo abangaphansi kophiko lakhe abasamazisi uHlabisa njengomengameli.

“UNtuli uyiMeya yaseNkandla kodwa noma nini lapho enomcimbi khona, umema uButhelezi esikhundleni sikaHlabisa,” kusho umthombo.

Omunye umthombo uthe abalandeli bakaHlabisa bayasuswa ezikhundleni zabo.

“IMeya yaKwaNongoma imisiwe eqenjini, iMeya yaseMthonjaneni ayisekho, iMeya ye-Big 5 Hlabisa neMeya yase-Zululand bayalandela,” kusho umthombo.

Kuleli sonto kuputshuke ividiyo evela eMsinga lapho umholi wegatsha ebetshela amalungu ukuthi angahloniphi omunye umholi ngaphandle kukaButhelezi.

UMkhuleko Hlengwa we-IFP uthe uHlabisa noNtuli basebenzisana.

“Siyazi ukuthi kunabantu abazama ukugqugquzela uqhekeko phakathi kukaButhelezi noHlabisa ukufeza inhloso zabo,” kusho uHlengwa.

UNtuli uthe uyakuqonda ukuthi kunabantu abamelene nokukhethwa kwakhe.

“Akukho mhlangano owake wenzeka ekhaya lami eNkandla,” esho.

“Angihlangene nokukhethwa kwabaholi noma izimeya. Zonke izinqumo ze-IFP zithathwa yisakhiwo sikaZwelonke seqembu. Sisebenzisana kahle noHlabisa,” kusho uNtuli.

Izihloko zakamuva