Lubhalwe ngu-Everson Luhanga
Ohola impesheni eMpumalanga usenyuse isibalo sakamuva sabashonile ngenxa yesifo sohudo nokwenza isibalo sabashone ngenxa yalesi sifo sifinyelele ku-25.
UMnyango Wezempilo Kazwelonke ubike isiguli sokuqala esinesifo sohudo eMpumalanga ngoLwesine, lesi siguli besineminyaka engu-73 ubudala kanti singeniswe esibhedlela e-Mamatlake esiseduze nase-Hammanskraal laphookubheduke khona isifo sohudo.
UMnyango weluleke imiphakathi ukuthi iqhube inhlanzeko kanti nalabo abanezimpawu zesifo sohudo bayacelwa ukuba baye esikhungweni sezempilo esiseduze.
NgoLwesihlanu, Ikhomishana yakuleli yamalungelo abantu (i-SAHRC) e-Gauteng izohlola endaweni yase-Hammanskraal kanye neDolobha lase-Tshwane nabanye ababambiqhaza.
Ukusabela ekuqubukeni kwesifo sohudo, izikhulu ze-SAHRC zivakashele e-Hammanskraal okuhlanganisa nesibhedlela i-Jubilee.
Ekhuluma ne-Scrolla.Africa ngoLwesine umholi we-ActionSA, uHerman Mashaba uthe iqembu lizobheka ukusebenza kwedolobha ezinhlelweni ezinkulu okuhlanganisa nendawo yokuhlanza amanzi angcolile i-Rooiwal ukuze kuqinisekiswe ukuthi amaphutha awenzeki.
Idolobha lithe ukulungiswa kwesikhungo nokukhishwa kwamapayipi amanzi amadala esifundeni kuzobiza ngaphezulu kuka-R4 billion.
Ugcizelele ukukhathazeka ngalokho okubizwa ngama-mafia okuyithangi lamanzi elise-Hammanskraal. “Ithangi elibizwa nge-mafia alisebenzi edolobheni lase-Tshwane kuphela, kodwa lisebenza ezweni lonke.
“Abantu abacekela phansi ingqalasizinda kahulumeni kumele bathathwe njengabantu abavukela umbuso futhi bagwetshwe iminyaka engu-25 ejele.”
UNgqongqoshe Wezempilo uJoe Phaahla uthe ukuqubuka kwesifo sohudo kungalandelelwa ezigamekweni ezimbili ezabikwa isifundazwe sase-Gauteng mhla zinhlanu kuNhlolanja ngo-2023.
Ubekhuluma ngabesifazane ababili abandawonye base-Diepsloot eGoli abahamba ngebhasi beya e-Malawi ngoMasingana babuye ngomhlaka-30 kuMasingana ngo-2023.
“Ozakwethu eMnyangweni wezaManzi eDolobheni lase-Tshwane kanye ne-DWS bayaqhubeka nokuhlola imithombo yamanzi ukuze bathole noma yikuphi ukungcola,” esho ngesikhathi enesithangami nabezindaba ngoLwesithathu.