Kuzomele uqaphele uma ususa uMntwana kaPhindangene

Zukile Majova

Uyamthanda noma uyamzonda, kodwa akunakuphikwa ukuthi uMntwana uMangosuthu Buthelezi wenze umsebenzi oncomekayo wokuhola iNdlunkulu yakwaZulu esikhathini sayo esinzima kakhulu.

Selokhu kwakhothama iSilo samaBandla uGoodwill Zwelithini ngomhla ziyi-12 kuNdasa, uButhelezi wasukuma wayibamba ishisa insimbi ngaphezu kwabo bonke abadala baseNdlunkulu yakwaZulu ukuphatha umjaho wangaphakathi womuntu ozongena esikhundleni.

ISilo sakhothama ngesikhathi iNdlovukazi uShiyiwe Mantfombi Dlamini Zulu iseSwatini ilashelwa ushevu esiswini.

Kwavele kwacaca ngokushesha ukuthi iNdlunkulu yayisengcupheni yokuhlakazwa ngunkosikazi wokuqala weSilo uZwelithini ephikisana futhi efuna u-50% wefa lonke, ngenkathi amakhosana ahlukene ebanga ubukhosi ngokusobala.

UButhelezi ubonakala kwezinye zezahluko ezimbi kakhulu emlandweni waseNingizimu Afrika ngaphambi konyaka wezi-1994, lapho ayevame ukwakha uzungu nombuso wobandlululo. Kodwa-ke, eneminyaka engama-93, uButhelezi, umzukulu omkhulu kamama weNkosi uCetshwayo kaMpande, wakhombisa amakhono amakhulu obuholi ukuze aqondise isizwe samaZulu, iNingizimu Afrika kanye nomhlaba wonke ngokuthi alungiselele ukufihlwa kwenkosi yesizwe samaZulu esinamandla esiyizigidi eziyi-12.

Lokhu ukwenze ngezimo ezinzima ngaphansi kwemithetho ye-Covid-19.

Isibonelo nje, abantu abaningi baseNingizimu Afrika bebengazi ukuthi amakhosi akwaZulu afihlwa intathakusa futhi lo mkhosi uhanjelwa ngabesilisa bohlanga lwasebukhosini bakwaZulu.

Inkinga yomndeni wasebukhosini bakwaZulu yajula ngomhla zingama-29 kuMbasa ngesikhathi iNdlovukazi ebeyibamba uMantfombi Dlamini Zulu ekhothama ngaphambi kokuba ikwazi ukuqoka iNkosi elandelayo yesizwe samaZulu.

Ngemuva kokufihlwa kwakhe, kwafundwa incwadi yefa lakhe lapho aqoka khona indodana yakhe, uMntwana uMisuzulu Zulu, njengenkosi elandelayo kwaba yingozi empilweni yeNkosi eyayizongena esihlalweni yaze yathathwa ngemoto yaya Eswatini ngaphansi kokuvikelwa okunzima.

Kukho konke lokhu uButhelezi wayelwa ubusuku nemini ukuze alondoloze ubuqotho beNdlunkulu yakwaZulu.

Kungenxa yalezi zizathu okubukeka kuyishwa ukuzwa ukuthi iNgonyama entsha yamaZulu iSilo uMisuZulu Zulu kaZwelithini usezokwenza iphutha lakhe lokuqala elikhulu: ukuxosha uMntwana uButhelezi esikhundleni sakhe sokuba nguNdunankulu Womdabu weNgonyama kanye nesizwe sakwaZulu.

Lesi yisikhundla uButhelezi asibambe isikhathi esingaphezulu kweminyaka engamashumi ayisikhombisa, ehola iSilo uZwelithini KaBhekuzulu ongasekho kanye nesizwe samaZulu ngezinto eziningi.

Ukususa uButhelezi manje eneminyaka engama-93 kufana nokumhlaza futhi kungavula ukuqhekeka okusha ebunyeni obuntengantengayo beNdlunkulu yakwaZulu.

Ubumbano oluhlala lukhona ngosizo lukaShenge, njengoba aziwa kanjalo.

Njengoba kunje, izindaba zeNdlunkulu yakwaZulu kulindeleke ukuthi zidalulwe eNkantolo yaseMgungundlovu lapho iNdlovukazi uSibongile Dlamini ifuna isabelo sika-50% kulo lonke ifa lomyeni wakhe ongasekho.

Noma ungaba mubi kanjani lo mncintiswano, uButhelezi uzoba yinsika ezobamba umndeni wasebukhosini ndawonye.

Izihloko zakamuva