Lubhalwe nguZukile Majova Umhleli wezindaba zepolitiki
Akuwona amandla elanga noma amandla omoya agcina abaphathi be-ANC bengalali ebusuku.
Akusikho futhi ukucishwa kukagesi okubenza bangalali ebusuku.
Abaphathi be-ANC bahlanyiswa umcabango ka-R300 billion odlula phambi kwabo.
Besaba ukuphindwa i-Transvaal gold rush lapho umjaho wemali esheshayo wenza abamhlophe baba osozigidi kanye nosozigidigidi.
Abantu abamnyama ababesebenza ezimayini baqhubeka nempilo yokuba abalimi emhlabeni wabo eminyakeni eminingi eyalandela.
Kuze kube imanje, ukutholakala kwezimbiwa kuye kwacebisa abanye kodwa hhayi iningi labamnyama.
Futhi manje ukuphuthuma kwe-gold rush kuyinto ebhekiwe futhi kuqala ngokufakwa kwemali engaphezulu kuka-$8.5 billion kwi-Just Energy Transition ngamazwe athuthukile.
Cishe imali engu-R300 billion ilindeleke ukuthi ingene ezinhlelweni ezivezwe ohlelweni lukazwelonke lwe-Green Hydrogen.
Nakuba kulindeleke ushintsho lokufuduka ekuphehlweni kwamalahle kusetshenziswe amandla avuselelekayo, iLuthuli House ibilokhu inethemba lokulibazisa lolu shintsho.
Idinga ukuyilawula ngokwemibandela yayo futhi iqinisekise ukuthi abantu bayo sebekulungele konke okuzokwenziwa.
UNgqongqoshe wezokuMbiwa phansi naMandla uGwede Mantashe nguyena ohola amaqembu aphikisayo mayelana nogesi ovuselelekayo.
Ukhuluma ngenqubomgomo egxile kubantu, kodwa ku-ANC “ukugxilwa kubantu” kusho “ukwazana nabathilekwezepolitiki” njengakunqubomgomo ye-BBB-EE ecebise imindeni eminingi ngamabhizinisi axhumene nepolitiki ye-ANC.
Izigidigidi zamarandi zilahleka minyaka yonke ngenxa yezigebengu ezifuna u-30% wesabelo se-BEE kuzo zonke izinkontileka ezinikezwa izinkampani zangempela zakuleli.
Imali engaphezu kuka-R2 trillion okuyimali yomphakathi iye yathunyelwa ezinkampanini ze-BBB-EE kule minyaka engu-20 edlule, futhi kunobufakazi obuncane bosozimboni abamnyama abangabukhomba.
I-ANC inomlando omude wokuthola izinkontileka zomkhakha wezamandla ukuze icebe.
Ukwenza isibonelo, ithole ukukhokhelwa okukhulu okuvela ku-Hitachi Power Africa okuyinkampani ephethe u-25% ephinde itshale izimali kwi-ANC, Chancellor House. Iphinde yathola izinkontileka zokubhayela kwa-Eskom eziteshini zikagesi iKusile kanye ne-Medupi ezingaphezu kuka-R40 billion. Qagela ukuthi ubani okhokhile?
Ngakho-ke, inkinga yoshintsho lwamandla ithi: ubani ozothola isabelo esiningi semali?
Kodwa ukucishwa kukagesi okungalawuleki manje kukhiphe i-genie ebhodleleni futhi akusekho ukuyibuyisela phakathi.
Abantu namabhizinisi balahlekelwa ugesi wamahora ayisishiyagalombili kuya kwangu-12 ngosuku futhi kube nokucinywa kukagesi nsuku zonke kwaze kwaba unyaka ka-2023.
Abantu abaningi baseKomani, eyaziwa nangokuthi i-Queenstown, e-Eastern Cape bagcwale imigwaqo kuleli sonto ngemuva kwezinsuku eziyishumi ugesi ungekho.
Angeke banqabe uma kusetshenziswa amandla avuselelekayo futhi abanandaba nokuthi avela endaweni yamalahle eseMpumalanga noma emapulazini aseNyakatho neKapa.
Abanye bamashele komkhulu le-ANC emgwaqeni u-Sauer eGoli, befuna izimpendulo.
Kuleli sonto uNobhala woMgcinimafa waseMelika, uJanet Yellen, ubekuleli nomyalezo ongaguquki othi: umnotho oluhlaza usufikile.
Uma ufuna ukudla, kufanele wenze isiqiniseko sokuthi ikhishi lakho liyasebenza.
Isithombe esingenhla: UNobhala woMgcinimafa waseMelika uJanet Yellen ohlangane noSihlalo kaZwelonke we-ANC uGwede Mantashe
Umthombo: @SecYelln