Kuboshwe abavukuzi abantshontsha ezimayini

Kamogelo Olaitan

Ngemuva kwezinyanga kuhlelwa nenqwaba yemiyalelo yenkantolo, abomthetho bagcine bekwazile ukubamba abavukuzi abangekho emthethweni abasolwa ngokweba i-chrome engabiza u-R1 million nsuku zonke unyaka wonke.

I-South African Air Force, Amasosha, Ibutho Elikhethekile, i-South African Air Wing, oKlebe kanye nethimba losomaqhinga le-Bidvest Protea Coin baye babambisana ukuze bahlasele abaduni emayini engadalulwanga igama ngase-Pilanesberg e-North West.

Angaphezu kuka-3 500 amathani e-chrome anenani elilinganiselwa ku-R2 million ashaqwe ngamaphoyisa ngesikhathi kuqhubeka lo mkhankaso, kanye namaloli amaningi nezinto ezibalulekile ezisetshenziswa ukudonsa i-chrome.

Ngokusho kwesikhulu esiphezulu sakwa-Bidvest Protea Coin uWaal de Waal, le nto ithengiswa phakathi kuka-R950 no-R1,200 ithani elilodwa.

“Iloli lithwala i-chrome ebiza u-R30 000 kanti bantshontsha amaloli angu-35 agcwele ngosuku, okusho ukuthi lezi zigebengu zenza imali engaphezu kuka-R1 million ngosuku,” kusho uDe Waal.

UDe Waal, owayesembuthweni wamasosha iminyaka engaphezu kwengu-18, uhlele lolu hlelo kusukela ekuqaleni kwalo.

Utshele i-City Press ukuthi ukhulume nomholi woKlebe e-North West, uBrigadier Hennie Flynn, mayelana nabaduni bemayini.

Abomthetho bahlangane ngasese isikhathi esiyizinyanga ezimbili nesigamu ngaphambi kokuthi kuqhutshwe lolu hlelo mhla ziyisikhombisa kuMbasa.

Ngobusuku okubanjwe ngabo lezi zigebengu, izindiza ezinophephela emhlane zamasosha namaphoyisa, izimoto ezingamakiwe, ithimba lezithuthuthu kanye namaqembu amabili alwa nodlame e-Bidvest Protea Coin babambe ithimba elisolwa ngokuba yiqembu lezigebengu base beyabavalela.

“Sindizele phansi phakathi kwemijondolo sivika amalokishi nezimayini. Yize singakwazanga ukundizela phansi kakhulu ngoba izindiza bezibanga umsindo, kodwa abasizwanga ngesikhathi singena,” kusho uDe Waal.

Indiza enophephela emhlane yamasosha ingene kuqala – njengefilimu yase-Hollywood – yehlisele izikhulu phansi ngezintambo. Izikhulu zibe sezigcwala yonke indawo, ezinye zezimoto zizungeze leli qembu ngaphandle zivale imigwaqo ukuze kungabibikho ophunyukayo.

UDe Waal uthi abanye abaduni bazame ukubaleka ngezimoto zabo kodwa babanjwa.

Ngokuka-De Waal, lezi zigebengu ziqhuba amacala azo ngenxa yamazinga aphezulu enkohlakalo kanye nokungasebenzi kahle ohlelweni lwezobulungiswa.

“Ukusebenza phakathi kwezinkampani ezizimele namaphoyisa yindlela okumele kubhekwane ngayo nalolu hlobo lobugebengu ngokuzayo. Izinkampani ezizimele zinolwazi olunzulu kodwa mancane amaphoyisa,” usho kanje.

Okhulumela oKlebe uKaputeni Tlangelani Rikhotso uthe i-chromium iya emakethe yamazwe ngamazwe e-chromium nge-City Deep nasezikhumulweni zamachweba eThekwini nase-Richards Bay.

Abasolwa ababili ababoshwe kule mayini sebevele enkantolo kanti icala labo lihlehliselwe umhlaka-30 kuNhlangulana ukuze kuqhutshekwe nophenyo.

Ilinganiselwa ku-R7 million imali elahlekayo ngonyaka ngenxa yezimayini ezingekho emthethweni kanti izinkampani zezimayini zisebenzisa u-R2.5 billion ngenyanga kwezokuphepha.

Scrolla World Cup Quiz