Lungani Zungu
Ngemuva kokudlula emhlabeni komholi wayo, uZanele KaMagwaza-Msibi, kanye nezimpi nokuncipha kwamavoti, umuntu angaxolelwa ngokuvele abhale umlando we-National Freedom Party (i-NFP).
Ngenkathi uZanele KaMagwaza-Msibi ongasekho ethula leli qembu ngowezi-2011 ngemuva kokusuka ku-IFP, wathola amavoti angaphezu kwayizi-600,000 okhethweni lohulumeni basekhaya – leli nani lehla laya kumavoti ayizi-60,000 ngesikhathi sokhetho lukazwelonke ngowezi-2019.
Inqwaba yamavoti akhe yaqhamuka kulabo ababengamalungu e-IFP abamlandela ngesikhathi esungula iqembu.
UKaMagwaza-Msibi, oshone ngenyanga edlule, udale inkinga ku-IFP ngemuva kokuthi i-NFP yenze umfelandawonye ne-ANC futhi yakhipha iqembu lakhe langaphambilini ukuba liphathe komasipala abaningi baseKZN ngowezi-2011.
Njengomklomelo, ngaleso sikhathi owayenguMengameli wezwe uJacob Zuma wamqoka waba iPhini likaNgqongqoshe Wezesayensi Nobuchwepheshe ngowezi-2014 – okuyisikhundla asiphathe kwaze kwaba ngowezi-2019.
Ngowezi-2014, i-NFP yazuza izihlalo eziyisithupha kwi-National Party, okuyimpumelelo enkulu eqenjini elincane kangaka.
Kodwa ngemuva kweminyaka eyi-11 ngowezi-2021, i-NFP ibhekene nezinguquko ezinzima, ikakhulukazi njengoba uKaMagwaza-Msibi engasekho futhi neqembu lisuka kwenye inkinga liya kwenye.
IPhini likaMengameli we-NFP, uMnu Jeremiah Mavundla, uthe iqembu, elinezihlalo ezimbili nje kuphela ePhalamende likazwelonke kusuka kweziyisithupha ngowezi-2014, lizomangaza abaningi ezindaweni zokuvota.
“Sizoqoqana kabusha futhi sibuyise okusilahlekele. Abantu abaningi ababhale izincwadi zokushabalala kwethu bazomangala kakhulu,” esho.
Uthe iqembu lizokwenza konke okusemandleni ukuthi liwine uMasipala wesiFunda i-Zululand lapho uKaMagwaza-Msibi asebenze khona njengeMeya iminyaka eyi-16.
“Sizohlonipha umholi wethu ongasekho ngokunqoba umasipala wase-Zululand,” kusho uMavundla.
Yize kunezindaba ezivela eqenjini zokuthi indodakazi KaMagwaza-Msibi, uGugu Gumede, ibheke isikhundla sokuba ngumholi weqembu, uMavundla uthe bagxile emkhankasweni wokhetho okwamanje.
“Sizokhuluma ngodaba lomunto ozohola iqembu ngemuva kokuqeda ukhetho,” esho.
Kuningi okusengcupheni mayelana neqembu. Ukusebenza kwabo okhethweni lohulumeni basekhaya lwangoLwezi kungathatha isinqumo sekusasa le-NFP.