Elakuleli licele i-Russia ukuba iyeke ukuhlasela i-Ukraine

Arthur Greene

INingizimu Afrika igcine ihlangene namanye amazwe ase-Afrika ekunxuseni i-Russia ukuthi ihoxise amasosha ayo e-Ukraine.

Njengoba i-Russia isondela ekwethuleni ukuhlasela kwayo ekubhekise komakhelwane bayo base-Eastern Europe kuleli sonto, iNingizimu Afrika ibimadolonzima ukukhuluma ngokumelene nolaka lukaVladimir Putin.

EMkhandlwini Wezokuphepha Nhlangano Yezizwe i-Kenya, i-Ghana ne-Gabon bonke bacele i-Russia ukuthi ihoxise amasosha ayo kuleli sonto.

“Lesi simo sihambisana nomlando wethu. I-Kenya kanye nawo wonke amazwe ase-Afrika azalwa ngokuphela kombuso wabacindezeli. Imingcele yethu ibingeyona eyethu,” kusho inxusa leKenya kwi-UN uMnu Martin Kimani etshela umkhandlu wezokuphepha.

“Balandwa ezindaweni ezikude zamakoloni e-London, e-Paris, nase-Lisbon bengenandaba nezizwe zasendulo ababezihlukanise phakathi,” enezela, ngaphambi kokuxwayisa ngokuthi i-Ukraine manje ibhekene nesiphetho esifanayo.

Ngaleso sikhathi uhulumeni waseNingizimu Afrika ubethule du ngalolu daba. Ngesikhathi ikhuluma, ngemuva kosuku, impendulo yakhe  ibangacaci kahle uma iqhathaniswa nekaKimani.

Ephendula umbuzo wasephalamende mayelana ne-Russia, uNgqongqoshe wezoBudlelwane bamazwe ngamazwe nokuBambisana, uNaledi Pandor, wenqabile ukubeka uPutin icala.

“INingizimu Afrika ikhuthaza zonke izinhlaka ukuthi zixhumane ngomoya wokuxoxisana ukuze uhlelo luqhubekele phambili ngaphandle kokusola noma yiliphi iqembu, into engeke ibe wusizo emizamweni yokuxazulula ingxabano,” kubhala yena.

Ngemuva kokuthi uPutin ehlasele i-Ukraine ekuseni ngoLwesine, iDesmond & Leah Tutu Foundation icele “uhulumeni waseNingizimu Afrika ukuthi ahlanganyele ne-Ghana kanye ne-Kenya ekugxekeni isenzo sempi sase-Russia”.

“Akusona isikhathi sokuhlala ocingweni lesi. Isenzo sempi nodlame esidinga ukugxekwa ngamazwi aqinile,” kufundeka isitatimende sale nhlangano.

Emahoreni ambalwa kamuva, uMnyango Wezobudlelwano Namazwe Ngamazwe ugcine ukhiphe isitatimende ucela i-Russia ukuthi ihoxise amasosha ayo e-Ukraine.

“INingizimu Afrika idumele ngokudlondlobala kwezingxabano e-Ukraine. Siyazisola ukuthi isimo sibe sibi yize bekukhona izinkulumo zokuthi kumele kube nezingxoxo,” kufundeka isitatimende.

Kodwa ngokusobala lokhu bekungewona umbono okuvumelwana ngawo ezweni. Indodakazi kaJacob Zuma, uDudu Zuma-Sambudla ikusekele ngentshiseko ukuhlasela, ebhala ku-Twitter eduze kwesithombe sikaPutin ethi

“Mholi wami…NGIYAYISEKA I-RUSSIA!!!”

Izihloko zakamuva