Sizwe Sibiya
Zisenkingeni enkulu izigebengu zaseThekwini.
Njengamanje izigebengu zibhekene nowesifazane ongumphenyi ozimele … aphinde abe yisangoma!
UMakhosi Nonhlanhla Vilakazi ulwa nobugebengu egqoke izigqoko ezimbili – zokuba isangoma nomseshi. Uthi ukuhlangana kwamakhono akhe ikhona okumnikeza ithuba lokubamba izigebengu.
Lesi sangoma esineminyaka engama-33 ubudala esihlala KwaSanti, ilokishi elincane elise-Pinetown eduzane neTheku, sithi umsebenzi waso ukubamba abakhwabanisi abazama ukufuna umshuwalense wempilo yezihlobo ezisaphila noma ezingasekho.
Njengamanje usebenzela inkampani yomshuwalense eseThekwini ukulwa nenkohliso yomshuwalense. Eminyakeni emibili edlule usize ngokubamba izigebengu ezibandakanyeka kwimikhonyovu, ukuduna imali kanye nokweba.
Amacala akhe omshuwalense abandakanya inkohliso yamakhava omngcwabo. UMakhosi Vilakazi uthi wasiza amaphoyisa ngokubopha owesifazane owayezama ukuthola izindleko zomngcwabo wesihlobo sakhe okuthiwa sashona. Lo wesifazane waze waveza “nesitifiketi sokushona”.
“Okhokho bami abangasekho bangitshela ukuthi lo okuthiwa ushonile, umphefumulo wakhe awukayi kwabadala . Ngathi ngibuya emsebenzini ngaya endlini yami engisebenzela kuyo ebizwa ngendumba, ngaya ngayoxoxisana nokhokho bami, ngase ngithola ukuthi umufi uyaphila futhi ubukeka ephilile.”
UMakhosi Vilakazi uthi ukukhwabanisa umshwalense kuvame kakhulu kulezi zinsuku. “Abanye beza nezincwadi ezingekho emthethweni ezifaka izicelo zokubolekwa kwemali ebese ngiyababamba. Okhokho bami bayangitshela uma umuntu othile eyisigebengu noma ezama ukuphamba inkampani engiyisebenzelayo. Ngiyaphenya bese ngibafaka ejele, ”usho njalo.
Igama likaMakhosi Vilakazi alinikezwa ngokhokho bakhe nguNdlovukazi . Uthi uhambo lwakhe lokuba yisangoma lwaqala esemncane kakhulu. “Ngisakhula ngangizizwa sengathi nginobizo.
Bengijwayele ukuhlukaniswa nabanye ngenxa yobizo lwami. Kepha manje senginokuthula ngoba ngiyazi ukuthi izandla zami zenza umlingo. Zilapha abantu ziphinde zibambe izigebengu.”
Lesi sangoma esidumile siqhuba izifundo ngokuthuthukisa isitifiketi saso sonyaka owodwa ophenyweni lobugebengu ukuze aphothule nge-diploma yeminyaka emithathu.