Amanani kagesi waka-Eskom asenyuke kakhulu kusukela ngo-2016

Lubhalwe nguDylan Bettencourt

U-Eskom unentengo kagesi ephindwe ngaphezu kokuphindwe kabili kusukela ngonyaka ka-2016, okwenza impilo ibe nzima emindenini nakumabhizinisi amancane eNingizimu Afrika yonkana.

Ongoti bathi inkohlakalo nokuphathwa kabi yikhona okuyimbangela yokuthi abantu abaningi bashintshele kugesi welanga.

U-Eskom unyuse amanani kagesi ngo-134% kusukela ngo-2016 kodwa udayisa ugesi omncane kunakuqala.

Isilinganiso sasuka ku-R1.08 nge-kilowatt ngehora ngo-2016 saya ku-R2.53 ngo-2025. Lokho kungaphezu kokuphindwe kabili eminyakeni engaphansi kweyishumi.

Lokhu kunyuka kwentengo, okugunyazwe i-National Energy Rehulator of South Africa sekufake ingcindezi enkulu ezindlini nasemabhizinisini asebhekene nezindleko eziphezulu zokuphila.

Noma kunjalo, u-Eskom usamile kwelokuthi amanani awo aphansi kakhulu. Le nsiza ithi idinga imali eyengeziwe ukuze ibhekane nezindleko zokusebenza, izikweletu nomholo.

Kodwa ababhekelela ezomnotho nongoti bamandla abavumelani nalokhu. Bathi inkinga yangempela yakwa-Eskom akuyona imali, yiminyaka yokungaphathi kahle, inkohlakalo nabasebenzi abahola ngokweqile.

“Abantu baseNingizimu Afrika akufanele bakhokhele konke lokho konakala,” kusho uDawie Roodt, oyisikhulu sezomnotho kwa-Efficient Group, kubika iBusinessTech.

URoodt waze wathi umlawuli kufanele avalwe. “Akwaziwa ukuthi intengo kagesi kumele ibe malini, futhi akekho omunye owenza lokho,” usho kanje.

Umhlaziyi wezamandla, uMatthew Cruise, wakwa-Impower uthe u-Eskom ubanjwe isimo esiyingozi. Njengoba amanani enyuka, abantu abaningi bafaka i-solar futhi bashiye i-grid. Lokho kusho ukuthi amakhasimende akhokhayo ambalwa, kanti izindleko zika-Eskom zilokhu zikhuphuka, okuhlanganisa nomholo okhuphukayo ngokushesha kunokwenyuka kwamandla emali.

Ngo-2016, u-Eskom wathengisa amahora angu-214,487 gigawatt kagesi. Ngo-2025, lokho kwehle kwafinyelela ku-189,723 okuwukuwa ngo-11.5%.

Naphezu kokudayisa kancane, inzuzo ka-Eskom iphindeke ngaphezu kokuphindwe kabili, ikhuphuke ngo-111%, ngenxa yokwenyuka kwamanani.

Esithombeni esingenhla: Eskom.

Umthombo wesithombe: Ifayela

Izihloko zakamuva